Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Ballota nigra & Hesperis matronalis

fotò
fotò
Marrùbi-negre

Ballota nigra

Lamiaceae Labiaceae

Àutri noum : Marrube-negre, Marrube-rouge, Erbo-de-Sant-Jan, Emouchino, Paro-mouissau.

Noms en français : Ballote noire, Marrube noir.

Descripcioun :
Planto un pau grando, di fueio bèn verdo e qu'empudisson quouro soun fretado. Li flour, clinado tóuti dóu meme coustat, an de petalo bèn larjo.

Usanço :
Lou marrùbi-negre èi couneigu en farmacìo pèr ajuda i proublèmo de nèr (depressioun), contro lis ànci e tambèn contro li mau de vèntre, lou bòmi etc. Au nostre se prenié de ban rituau pèr la Sant-Jan (O. Madon) ço qu'apararié contro li mau de vèntre (P. Lieutaghi). A Mountbrun servié pèr faire fugi li mouissau (O. Madon). Lis enfant s'amusavon à n'en fuma li fueio : "Se sian bèn regala, avèn fuma de marrùbi".

Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Ballota
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae


Coulour de la flour : Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printems - Estiéu - Autouno

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Escoumbre e proche dis oustau - Champ
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Ballota nigra L., 1753

fotò
fotò
Juliano

Hesperis matronalis

Brassicaceae Cruciferae

Àutri noum : Cassouleto, Joulieto, Jouliano, Jouriano.

Nom en français : Julienne des dames.

Descripcioun :
La juliano es uno grando planto emé de flour quouro blanco, quouro vióuleto, segound li pèd. Li fueio soun peréu proun chanjadisso, mai o mens pelouso. Se recounèis à si grapo de flour que li petalo soun quàsi redouno e à si boudousco sus li coustat e pulèu torso. Es uno planto naturalamen raro en Prouvènço que recerco li relarg umido, mai de cop que i'a naturalisado à parti de grano ourticolo.

Usanço :
Li flour e li jòuini flour se manjon en ensalado. Se fai un òli emé li grano. Ei tambèn uno planto vertuouso contro lou tussi, lou mau-de-terro, lou prussi e qu'ajudo à pissa.

Port : Grando erbo
Taio : 30 à 80 (100) cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Hesperis
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae


Coulour de la flour : Vióuleto
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Valoun umide - Colo
Estànci : Mountagnard
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Hesperis matronalis L., 1753

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
RRR
ges
ges
R
R

Ballota nigra & Hesperis matronalis

CC
CC
C
CC
CC
C
C
C

Coumpara Marrùbi-negre emé uno autro planto

fotò

Coumpara Juliano emé uno autro planto

fotò